Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ / F. Scott Fitzgerald

Ο μεγάλος Γκάτσμπυ είναι ένα από τα βιβλία που ήθελα να διαβάσω εδώ και καιρό αν και το είχα αμελήσει. Για να πω την αλήθεια ήταν δύο οι λόγοι που με έκαναν να το διαβάσω τελευταία: η επερχόμενη ομότιτλη ταινία που θα κυκλοφορήσει αρκετά σύντομα (αν και υπήρχε και μία που κυκλοφόρησε την δεκαετία του ’70), καθώς και η τέλεια συλλεκτική έκδοση των Penguin Classics σε σχέδια της Coralie Bickford-Smith…

Στην Ελλάδα, αυτή τη περίοδο πρόσεξα δύο εκδόσεις του Γκάτσμπυ, αυτή των εκδόσεων Πατάκη και αυτή των εκδόσεων Άγρα. Αυτή που με κέρδισε αμέσως ήταν η δεύτερη. Η τέλεια ποιότητα χαρτιού, εκτύπωσης αλλά και μία πραγματικά καλή μετάφραση που είναι γνώριμο στοιχείο των Εκδόσεων Άγρα.

Τι μου άφησε η ανάγνωσή του; Θεωρώ πως είναι από τα πιο ωραία βιβλία που διάβασα τα τελευταία χρόνια, όχι για το ιδιαίτερο θέμα του αλλά για την καταπληκτική προσέγγισή του από τον F. Scott Fitzgerald.

Καταρχάς, με το που αρχίζεις την ανάγνωσή του σε περιμένει μια φράση που σε κάνει να ξεκινάς με τους καλύτερους οιωνούς και διάθεση. Ιδού:

Όταν ήμουν μικρός και πιο ευάλωτος, ο πατέρας μου μου έδωσε μια συμβουλή που έκτοτε τη γυρίζω συνεχώς στο μυαλό μου.
«Όποτε είσαι έτοιμος να κατακρίνεις κάποιον, να θυμάσαι οτι δεν είχαν όλοι τα δικά σου πλεονεκτήματα».

Ένα από τα στοιχεία που με κέρδισε αμέσως ήταν οτι διάβαζα ένα βιβλίο με κύριο πρόσωπό του τον Γκάτσμπυ χωρίς να είναι αυτός η κεντρική φωνή του βιβλίου. Ο αφηγητής μας, Νικ μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και θα γίνει ο γείτονας του Γκάτσμπυ αλλά και η αιτία για να συνδεθεί με την Νταίζυ.

Ο Γκάτσμπυ είναι πάμπλουτος, μένει στο West Egg της Νέας Υόρκης σε ένα τεράστιο σπίτι όπου κάθε Σάββατο βράδυ γίνεται πανικός από τον κόσμο που έρχεται να απολαύσει τα θαυμαστά πάρτι του. Όμως, κανείς δεν ξέρει από που έρχεται, ούτε πως κατέχει μια τόσο μεγάλη περιουσία. Πολλοί από αυτούς δεν τον γνωρίζουν καν προσωπικά. Ο Νικ μας λέει για τον Γκάτσμπυ πως το οτι εργάστηκε κάποια στιγμή για έναν εκατομμυριούχο τον έκανε να αφιερώσει όλη του τη ζωή έχοντας ως κίνητρο την απόκτηση πλούτου.

Εκ των υστέρων μαθαίνουμε πως η περιουσία του αποκτήθηκε από παράνομες πράξεις κάτι που αν και περίεργο δεν στερεί σε τίποτα τη γνώμη που έχουμε για τον χαρακτήρα του Γκάτσμπυ: Ένα ονειροπόλο πνεύμα που έκανε τα πάντα για να καταφέρει να έχει την κοινωνική θέση που θα έφερνε τη Νταίζυ κοντά του και μια προσωπικότητα με μεγάλη ανάγκη να μετατρέψει τα όνειρά του σε πραγματικότητα. Αυτό οφείλεται στην φοβερή γραφή του F. Scott Fitzgerald.

H Νταίζυ από την άλλη, αν και είχε αγαπήσει τον Γκάτσμπυ και του είχε υποσχεθεί πως θα τον περιμένει για να παντρευτούν, με τη πρώτη ευκαιρία που κάποιος Τομ τη ζητάει σε γάμο δέχεται αμέσως. Ο Τομ, πάμπλουτος και αυτός με αρκετά στοιχεία υπεροψίας και αγένεια δεν θα μπορέσει να κατευνάσει τη ζήλια του για τη Νταίζυ και τον Γκάτσμπυ, δημιουργώντας αρκετές σκηνές.

Την ανεκπλήρωτη και πληγωμένη αγάπη μεταξύ Γκάτσμπυ και Νταίζυς πραγματεύεται το βιβλίο μαζί και με άλλα θέματα που στην ουσία σκιαγραφούν τη δεκαετία του ’20 στην Αμερική με κύριο θέμα το Αμερικανικό Όνειρο. Αυτό ξεκίνησε ως η ολοκλήρωση μέσω της αναζήτηση της ευτυχίας και μετατράπηκε ακριβώς από την ίδια την ανάγκη του κόσμου μετά τους πολέμους ως αναζήτηση του χρήματος αλλά και της υλικής επιτυχίας, κάτι που κυνηγούσε και ο Γκάτσμπυ.

Μία απο τις πιο δυνατές στιγμές του βιβλίου είναι αυτή που ο Γκάτσμπυ λέει στον κηπουρό του να περιμένει λίγο ακόμη για να αδειάσει την πισίνα του, δεν την είχε χρησιμοποιήσει ποτέ. Μέχρι εδώ σας λέω, δεν θέλω να αναφέρω κάτι άλλο.

Τέλος, ο Νικ μιλώντας με τον πατέρα του Γκάτσμπυ, Χένρι του εξηγεί πόσο περήφανος είναι για τον γιο του, ενώ του δείχνει και ένα βιβλίο που είχε όταν ήταν μικρός και είχε γράψει ένα ειδικό πρόγραμμα που «έπρεπε» να ακολουθεί, ένα πρόγραμμα αυτοβελτίωσης που θα τον οδηγούσε μια μέρα σε αυτό που είχε ονειρευτεί.

Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ είναι ένα από τα πιο κλασικά βιβλία του 20ού αιώνα και σίγουρα δεν θα αρκεστώ σε μία μόνο ανάγνωσή του.

Εκδόσεις: Άγρα | Τιμή: 16.00€ | Σελίδες: 248 | Μετάφραση / Εισαγωγή: Άρης Μπερλής