Γιατί να είσαι χαρούμενη όταν μπορείς να είσαι κανονική; / Jeanette Winterson

Το βιβλίο της Jeanette Winterson Γιατί να είσαι χαρούμενη όταν μπορείς να είσαι κανονική; (Why Be Happy When You Could Be Normal?) το διάβασα εδώ και περίπου ένα χρόνο, ήθελα να μιλήσω γι’ αυτό εδώ και καιρό αλλά δεν μου είχε δοθεί η ευκαιρία. Μία ανακατάταξη της βιβλιοθήκης μου με έκανε να πέσω πάνω του και δεν δίστασα ούτε λεπτό να αναφερθώ γι’ αυτό στο Vintage Stories.

Είναι η ιστορία μιας υιοθετημένης κοπέλας στο Μάντσεστερ από μια φτωχή οικογένεια ευαγγελιστών με πολλές προκαταλήψεις. H Jeanette είναι μια κοπέλα που διψάει για γνώση αλλά και για αγάπη… Είναι η ιστορία της ίδιας της Jeanette Winterson που έχει αναφερθεί σε πολλά βιβλία της, σε κανένα όμως δεν παρουσιάζεται με τη μορφή αυτοβιογραφίας, όπως στο συγκεκριμένο.

Το πρώτο βιβλίο της Winterson με τίτλο «Έχει κι αλλού πορτοκαλιές» κυκλοφόρησε όταν ήταν μόλις 24 ετών (1985) προκαλώντας ιδιαίτερα, γι’ αυτό έγινε και η άμεση μεταφορά του στη μικρή οθόνη από το BBC. Είναι ένα βιβλίο με πολλά βιογραφικά στοιχεία, η ηρωίδα του ονομάζεται Jeanette και είναι κόρη ευαγγελιστών, οι οποίοι δεν αντιδρούν και πάρα πολύ καλά με το μου μαθαίνουν πως η κόρη τους είναι ερωτευμένη με μία άλλη κοπέλα.

Έχοντας δώσει τόσα αυτοβιογραφικά στοιχεία σε πολλά της βιβλία, μια αυτοβιογραφία της θα μπορούσε να φανεί ως κάτι περιττό. Αυτό που κάνει όμως το βιβλίο «Γιατί να είσαι χαρούμενη όταν μπορείς να είσαι κανονική;» διαφορετικό απ’ όλα τα υπόλοιπα βιβλία της είναι ότι αφήνει πίσω τη μυθοπλασία των μυθιστορημάτων της και μας παρουσιάζει τη πραγματική Jeanette: γεμάτη αναμνήσεις, καυστικό χιούμορ αλλά και τις επιπτώσεις που είχε στη μετέπειτα ζωή της η παιδική της ηλικία. Αναφέρεται επίσης στο πως ξεπέρασε τη δύσκολη εφηβεία, τη δύναμη αλλά και την ανάγκη να βρει τη βιολογική της μητέρα, καθώς και τα λάθη που είχε κάνει, ενώ δεν παραλείπει να σχολιάσει τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές από τα μυθιστορήματά της…

Το βιβλίο είναι η απάντηση σε μια μητέρα ενός υιοθετημένου κοριτσιού που της εξήγησε στα 16 της ότι ήταν ερωτευμένη με μια κοπέλα, και ότι αυτό την έκανε χαρούμενη. Όπως καταλαβαίνουμε η απάντηση της μητέρας ήταν και ο τίτλος του βιβλίου. Λοιπόν, «Γιατί να είσαι χαρούμενη όταν μπορείς να είσαι κανονική;», ένας τίτλος που περικλείει όλο τον πόνο της Jeanette σε αυτή τη σχέση μάνας κόρης που ήταν προβληματική από τη ρίζα της. Αν τα πράγματα ήταν δύσκολα στο λογοτεχνικό κόσμο της Jeanette η πραγματικότητά της είναι πολύ χειρότερη. Περιγράφει λοιπόν το πως κοιμόταν τα περισσότερα βράδια εκτός σπιτιού όταν έβρισκε τη πόρτα κλειδωμένη… Δεν παραλείπει να αναφερθεί και στην αξία της ποίησης και της λογοτεχνίας, ως κάτι που μπορεί να είναι σωτήριο σε κάποια δύσκολη στιγμή της ζωής μας. Τέλος, περιγράφει και μια απίστευτη καμπή στη ζωή της το 2008 όταν ήταν έτοιμη να βάλει τέλος στη ζωή της…

«Όποιος έχει ένα μονό κρεβάτι και μια συλλογή από βιβλία paperback, θα μάθει ότι μπορούν να χωρέσουν 72 βιβλία κάτω από ένα τέτοιο κρεβάτι. Σταδιακά το κρεβάτι μου άρχισε να «ψηλώνει», σύντομα δεν θα αργούσα να κοιμηθώ πιο κοντά στο ταβάνι»
(Περιγράφει στο βιβλίο για τη συλλογή βιβλίων της που καταστράφηκε από τη μητέρα της)

Καταλαβαίνουμε πως μια μητέρα ψυχαναγκαστική όπως αυτή της Jeannette που ήθελε να τα ελέγχει όλα, σύντομα θα κατέστρεφε αυτό τον μικρό θησαυρό γνώσης που με τόσο κόπο είχε επιμεληθεί η κόρη της. Αυτή η καταστροφή των βιβλίων της είχε ευτυχώς για την ίδια και κάτι απελευθερωτικό, συνειδητοποίησε αμέσως δύο πράγματα: αυτό που είναι πραγματικά προστατευμένο είναι αυτό που ο καθένας μας έχει μέσα του και πως δεν μπορεί να το πειράξει κανείς και κατάλαβε πως ήθελε να ξεκινήσει τη συγγραφή…

Θα λέγαμε πως είναι ένα βιβλίο για την αναζήτηση της ευτυχίας μέσα από δύσκολες καταστάσεις που αναλύονται διεξοδικά στο βιβλίο, παρά το μικρό του μέγεθος. Αν και δεν ήξερα πολλά για την ίδια τη συγγραφέα μπορώ να πω πως με έκανε να τη συμπαθήσω αλλά και να θελήσω να διαβάσω κάποιο από τα μυθιστορήματά της. Ήδη έχω προμηθευτεί το βιβλίο της με τίτλο «Sexing the cherry/Το φύλο της κερασιάς» (εκδόσεις Γνώση, 1992) και περιμένω να το διαβάσω σύντομα…

Το διάβασα στα ισπανικά, σε έκδοση της αγαπημένης Lumen (Penguin Random House España).

Σελίδες:256 | Τιμή: 20,90€