Η δίκη / Φραντς Κάφκα

Στην πολύ ενδιαφέρουσα σειρά ξένης κλασικής λογοτεχνίας των εκδόσεων Μίνωας που ξεχωρίζει για τις πολύ καλές μεταφράσεις και την αισθητική της διαβάσαμε το βιβλίο Η δίκη του Φραντς Κάφκα που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

Γραμμένη περισσότερο από έναν αιώνα πριν, Η δίκη είναι ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ου αιώνα. Διαβάζοντάς το, ερχόμαστε σε επαφή με μια κοινωνία που επικρατεί ταυτόχρονα το χάος και ο φόβος, μια παραβολή που εκφράζει την αγωνία και την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου.

Ξαφνικά και χωρίς να το έχει συνειδητοποιήσει ο τραπεζικός υπάλληλος Γιόζεφ Κ. μια μέρα συλλαμβάνεται. Και ενώ στην αρχή φαίνεται να είναι όλα μια παρεξήγηση, η λύση της οποίας θα δοθεί πολύ σύντομα, μέχρι την κορύφωση της πλοκής του αυτό που κυριαρχεί η απόγνωση.

Κάτι όμως που φαίνεται τόσο εύκολο να επιλυθεί συναντά απίστευτες δυσκολίες: ολόκληρο το δικαστικό σύστημα είναι αθέατο και το μόνο που επικρατεί είναι μια γραφειοκρατία που κρατάει σε συνεχή απασχόληση τον πρωταγωνιστή απομακρύνοντάς τον από οποιαδήποτε επίλυση του προβλήματός του. Αυτό που νιώθει προοδευτικά είναι να τον πνίγει η κατάσταση αυτή ενώ και η ενοχή του μοιάζει πλέον βέβαιη.

Διαβάζοντάς κατάλαβα γιατί θα πρέπει ως αναγνώστες να είμαστε κοντά στα κλασικά κείμενα. Αυτό το μυθιστόρημα, γραμμένο το 1914 είναι ικανό να ξυπνήσει συναισθήματα: συμπάθεια, φόβο, θυμό, πολύ θυμό ακόμη και σήμερα, για όλα αυτά που περνάμε ως κοινωνία, για τις τρικλοποδιές που βάζουμε σε ανθρώπους αδύναμους, που δεν έχουν το σθένος να υπερασπίσουν τον εαυτό τους.

Ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ. Ως αναγνώστες απλά δεχόμαστε τα λόγια του. Ασυναίσθητα παίρνουμε το μέρος του Γιοζεφ. Πώς γνωρίζουμε ότι όντως είναι αθώος; Ολόκληρη η πλοκή του βιβλίου βασίζεται στο ότι παίρνουμε ως δεδομένη την αθωότητά του. Αυτό δεν έχει να κάνει με το περιεχόμενό του και όλα αυτά που μπορεί να μας θίγει ως κοινωνία αλλά ως ένα ακόμη στοιχείο της μυθιστοριογραφίας: η απλή αποδοχή της γνώμης των πρωταγωνιστών ενός βιβλίου. Δεν είναι ενδιαφέρον;

Ποιος με κατηγορεί; Ποια δημόσια αρχή έχει κινήσει τη διαδικασία εναντίον μου; Είστε υπάλληλοι του κράτους; Κανείς σας δεν φοράει στολή, εκτός κι αν τα ρούχα που φοράτε θεωρούνται στολή, πρόκειται όμως μάλλον για ταξιδιωτική περιβολή.

Πού ήταν ο δικαστής, που δεν τον είχε δει ποτέ; Πού ήταν το Ανώτατο Δικαστήριο, στο οποίο δεν κατάφερε να φθάσει ποτέ;

Αξίζει να επισημάνουμε ότι ο Φραντς Κάφκα δεν επιθυμούσε το έργο του να δημοσιευθεί. Ένας πολύ καλός του φίλος μπόρεσε και το έσωσε, επιτρέποντάς μας να το διαβάσουμε. Κάποια από τα κεφάλαια της «δίκης» ήταν ανολοκλήρωτα και πρώτη φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας στην έκδοση των εκδόσεων Μίνωας.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας | Μετάφραση: Γιώτα Λαγουδάκου | Τιμή: 14 ευρώ | Σελίδες: 357