Μπαλαντέρ / Μαρία Γιαγιάννου

Έμαθα για την Μαρία Γιαγιάννου από το πρόσφατο βιβλίο της Μπαλαντέρ (εκδόσεις Μελάνι, 2015), μια ερωτική εξτραβαγκάντσα όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο υπότιτλός του. Τι είναι όμως μια εξτραβαγκάντσα;

Είναι θα λέγαμε μια κατάσταση κατά την οποία όλα επιτρέπονται, και όπου οι ήρωες της μπορούν να ακροβατούν στις υπερβολές των συναισθημάτων τους. Βέβαια η Μαρία Γιαγιάννου το βλέπει κάτω από το πρίσμα του έρωτα, ενός έρωτα εκτός ορίων.

Το εξώφυλλο του βιβλίου δείχνει έναν πίνακα του Richard Colman όπου παρουσιάζει τρεις γυμνές γυναίκες που κρατούν δυο ανδρικά κεφάλια και προσπαθούν να ισορροπήσουν σε μια ιδιαίτερη στάση. Δεν μπορεί να είναι καλύτερη αυτή η πρόσκληση για την ανάγνωση αυτού του βιβλίου που μάς προετοιμάζει για ένα σύγχρονο κείμενο και την προσπάθεια για ισορροπία στο φαινόμενο του έρωτα.

Απόσπασμα από το το κεφάλαιο που δίνει το ξεκίνημα στην αφήγηση με τίτλο Γλωσσολογία για το πως οι λέξεις φέρνουν μαζί τους την πραγματικότητα του καθενός μας.

«Κυρίως υποφέραμε όταν επιχειρούσαμε να αντιστοιχίσουμε τα σημαίνοντα με τα σημαινόμενα. Ακούγαμε το «νιώθω», δηλαδή «αισθάνομαι», έπειτα μας καρφωνόταν η ιδέα ότι, για κάποιον λόγο, θα μπορούσε να σημαίνει «νομίζω». Ένα απρόοπτο «νομίζω» μπορεί να σταθεί μεγάλο εμπόδιο.»

Το Μπαλαντέρ είναι μια απολαυστική νουβέλα που διαβάζεται ασταμάτητα και σε λίγες μόνο ώρες, εμπεριέχει τόσα πολλά ήδη κειμένου με αναφορές στην ποίηση και στο δοκίμιο. Η συγγραφέας συμπεριέλαβε 17 κείμενα που έχουν κοινό στοιχείο τους τον έρωτα, τη γνωριμία και την πρώτη ματιά που δημιουργεί την έλξη και μια ανάμνηση που δεν θέλουμε να ξεχάσουμε ποτέ μέχρι τα στοιχεία της καθημερινότητας, τη γαλήνη των συναισθημάτων αλλά και τον χωρισμό. Ενώ υπάρχει συνοχή, τα περισσότερα κείμενα στέκονται και μόνα τους.

Richard Colman

Κάποια από αυτά με άγγιξαν πολύ, και μου άρεσαν ιδιαίτερα οι στιγμές χιούμορ, όπως είναι το ξεκίνημά του. Ενώ ένα από τα highlight του είναι με διαφορά η ικανότητα της συγγραφέως να παίζει με τις λέξεις, να δημιουργεί νέες που με τη σειρά τους δημιουργούν καταστάσεις με απόλυτα καυστικό τρόπο.

Από τα πιο ξεχωριστά είναι βέβαια η Μπαγιατολογία, μια αφορμή για να μιλήσουμε για τον φόβο των γηρατειών και της ηλικίας και το πώς ο φόβος αυτός μπορεί να συνοδεύσει τον έρωτα στο ζευγάρι.

«Για να είμαι ειλικρινής, εγώ ήδη νοσταλγώ το μέλλον όπου θα νοσταλγούμε το παρελθόν, το οποίο δεν είναι άλλο από το σήμερα. Με άλλα λόγια νοσταλγώ το σήμερα. Σαν να λέμε ζηλεύω τον εαυτό μου και θα ήθελα να είμαι στη θέση μου.»

Δεν θα ξεχάσω όμως και την περίφημη Ταπερολογία:

«Θυμάμαι τον εαυτό μου να κοιτάζει ένα τάπερ, από εκείνα που δεν κουμπώνουν καλά, και ένα κύμα απελπισίας να με πνίγει για τον ατελή κόσμο, όπου κανείς δεν μπορεί να βρει το καπάκι που του ταιριάζει κι έτσι όλοι χάσκουν μισάνοιχτοι, ανίκανοι να κουβαλήσουν οτιδήποτε στο εσωτερικό τους. Ό,τι πασχίζουν να βάλουν μέσα τους ξεχύνεται στο πρώτο κούνημα.»

Είναι υπό μία έννοια σαν να προσπαθεί η συγγραφέας να αναλύσει με τα 17 κείμενά της το ερωτικό φαινόμενο, από τη γνωριμία, τα ερεθίσματα, το παιχνίδι με τα ονόματα, τους φόβους για το γήρας στο ζευγάρι, το πώς οι εραστές θα πρέπει να μάθουν ο ένας τη γλώσσα του άλλου. Αυτή είναι η ερωτική εξτραβαγκάντσα που οδηγεί τους ήρωές της ολοταχώς προς την κατατονία της ευτυχίας.

Κλείνουμε με τη Σημειολογία:

«Ο Μπαρτ έγραψε ότι το σ΄αγαπώ είναι, από κοινωνική άποψη, μια «λέξη-μπαλαντέρ». Μετά την πρώτη ομολογία της η μικρή φράση αρχίζει να επαναλαμβάνεται χωρίς το μήνυμά της. Δεν έχει πλέον συγκεκριμένη χρήση, εκτός από την ίδια την εκστόμιση του σ΄αγαπώ, η οποία εκπληρώνει το νόημά του.»

«Κάθε φορά που θα μου λες «σ’αγαπώ», θα ξέρω πως σου ήρθε μπαλαντέρ και πως θα κερδίσεις την παρτίδα.»

Το Μπαλαντέρ της Μαρίας Γιαγιάννου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι. Σελίδες: 80 | Τιμή: 12,00€