Η μεγάλη Χίμαιρα / Μ. Καραγάτσης
Ήταν λίγους μήνες πριν που είχα δει τη θεατρική παράσταση Η μεγάλη Χίμαιρα στο θέατρο Πορεία· ναι αυτή την παράσταση που μιλούσε όλη η Αθήνα και που συνεχίζει να είναι συνεχόμενους μήνες sold out. Μου άρεσε τόσο η ατμόσφαιρα, η σκηνοθεσία αλλά και το ίδιο το έργο που απέκτησα την επόμενη κιόλας μέρα το ομώνυμο μυθιστόρημα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία.
Είναι τόσο ενθαρρυντικό που η θεατρική μεταφορά ενός βιβλίου μπορεί να βοηθήσει το ίδιο το βιβλίο και να δημιουργήσει γι’ αυτό νέα ταξίδια σε άλλες γενιές. Είναι πάντως κρίμα που δεν γνωρίζουμε καλά την ελληνική λογοτεχνία μας. Πριν λίγους μήνες η Φωτεινή Μοσχή είχε συλλέξει για το Dreamers & Co. τα σημαντικότερα βιβλία της Κλασικής Ελληνικής Λογοτεχνίας που αξίζει να διαβάσουμε και είχε εντάξει σε αυτό και το μυθιστόρημα Η μεγάλη Χίμαιρα του Μ. Καραγάτση.
Ας επιστρέψουμε όμως στο βιβλίο. Είναι φορές που αν έχω δει την ταινία και ξεκινώ να διαβάζω το βιβλίο νιώθω ότι η ταινία με έχει περιορίσει απίστευτα και ότι στην ουσία ανακαλώ τις σκηνοθετημένες λήψεις στο μυαλό μου. Στην περίπτωση της Χίμαιρας, αυτό συνέβη και πάλι, αλλά αυτή τη φορά δεν με πείραξε καθόλου, δεν ξέρω, ίσως η ατμόσφαιρα που μου είχε δημιουργηθεί να μου προξένησε ένα αίσθημα πληρότητας.
Η Μαρίνα, μια νεαρή Γαλλίδα, ερωτευμένη με τον Γιάννη, τον Έλληνα που γνώρισε σε ένα από τα ταξίδια του στη Γαλλία και επηρεασμένη από την λατρεία της για τον ελληνικό πολιτισμό, αποφασίζει να εγκατασταθεί στη Σύρο και να προσαρμοστεί στην ελληνική κοινωνία της εποχής, χωρίς όμως να χάσει την ταυτότητά της.
Τα δύσκολα παιδικά της βιώματα και κάθε δύσκολη μνήμη θέλει να τα ξεγράψει από το DNA της και η αγάπη για τον ελληνικό πολιτισμό αλλά και ο έρωτάς της με τον Γιάννη είναι η καλύτερη αφορμή για αυτό. Θα πάρει τη «γεναία» απόφαση της αλλαγής που τις δίνει και την απίστευτη δύναμη για να «ελληνοποιηθεί»:
«Όπως αυτοί, έτσι κι εγώ στοχάζουμαι πια στη δική τους γλώσσα, όχι στη δική μου. Η γλώσσα τους γίνηκε γλώσσα μου, για να μιλάει μ’ αυτήν η ψυχή μου στον αόρατο σύντροφο που την παραστέκει. Ναι, είμαι Ελληνίδα.»
Όπως περιγράφει και η καταπληκτική εισαγωγή της Μαίρης Μικέ στο βιβλίο, ο Καραγάτσης χρησιμοποιεί το δίπολο «Έρωτας – Θάνατος» που φέρνει τους ήρωες αντιμέτωπους με τις καταστροφικές συνέπειες των παθών τους, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Μαρίνας.
«Αφού δεν μπορώ ν΄αγαπήσω τους ανθρώπους, θ’ αγαπήσω τους ουρανούς, τις θάλασσες, τους κάμπους, τα βουνά και τις πολιτείες όλου του κόσμου.»
«Ξέρετε τι σημαίνει χίμαιρα; Είναι το ασύλληπτο, το ανέφικτο.»
Το βιβλίο, με έντονα στοιχεία ελληνικής τραγωδίας, περιγράφει υπό μία έννοια το «ελληνικό όνειρο» της Μαρίνας, το οποίο δυστυχώς φθάνει στο σημείο να αποδομηθεί πλήρως.
Πάνω απ’ όλα όμως, Η μεγάλη Χίμαιρα μάς μιλάει για τον έρωτα που έρχεται και μπορεί να καταστρέψει τα πάντα στο διάβα του. Αυτός είναι ο λόγος που το βιβλίο αυτό είναι πάντα επίκαιρο και ανεξίτηλο στο χρόνο.
«Οι μέρες μου είναι ακόμα πολλές· κι όλες φαρμακωμένες από το ψέμα.»
Μου άρεσε πολύ που ο Καραγάτσης έχει αυτό τον μαγικό τρόπο να περιγράψει τον παράνομο έρωτα μεταξύ της Μαρίνας και του Μηνά (αδερφό του Γιάννη), σε σημείο που φθάνεις μέχρι ένα σημαντικό κομμάτι του βιβλίου για να καταλάβεις αν έχει γίνει κάτι μεταξύ τους ή αν μόνο προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον φόβο του πόθου τους και της παρανομίας που βιώνουν. Είναι τρομερό πως χρησιμοποιεί τον λόγο κάνοντας τον αναγνώστη να αναρωτιέται συνέχεια για καθ’ όλή τη διάρκεια της ανάγνωσης.
Ενδιαφέρον σημείο του βιβλίου η γυναικεία φιγούρα: η Μαρίνα ευάλωτη στα πάθη της οδηγείται στον έρωτα και στον θάνατο. Η Ρεΐζαινα (μητέρα των Γιάννη και Μηνά) παρά τη σκληροτράχιλη εικόνα της, θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί και αυτή στις εξελίξεις κατά την κορύφωση του δράματος.
Τι να πεις για ένα βιβλίο που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1936 και μας έχει εδώ όλους το 2016 να μιλάμε ακόμη για αυτό; Διαβάστε το και είναι πολύ πιθανό πως ο Καραγάτσης θα έχει κερδίσει ακόμη έναν αναγνώστη του.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία. Σελίδες: 322 | Τιμή: 16,82€
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου