Τι μένει από τη νύχτα / Έρση Σωτηροπούλου

Η Έρση Σωτηροπούλου στο μυθιστόρημά της Τι μένει από τη νύχτα (εκδόσεις Πατάκη, 2015) μάς προσφέρει ένα βιβλίο αφιερωμένο στον μεγάλο δημιουργό Κωνσταντίνο Καβάφη. Το βιβλίο, που αποτελεί αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας της συγγραφέως, φωτίζει μια άγνωστη κατά τα άλλα περίοδο από τη ζωή του Καβάφη, ο οποίος ταξιδεύει στα τριαντατέσσερα χρόνια του στο Παρίσι (1897) μαζί με τον αδερφό του Τζων.

Η καταπληκτική γραφή της Έρσης Σωτηροπούλου, καταφέρνει να μας «βάλει» κατευθείαν στα γεγονότα, σαν να είμασταν ουσιαστικό κομμάτι της αφήγησης, μετατρέποντας τον Καβάφη έναν δικό μας μυθιστορηματικό ήρωα.

Ο Κωστής, όπως τον αποκαλούν φεύγει από την Αλεξάνδρεια γεμάτος δίψα να ανακαλύψει την Ευρώπη που τόσο πολύ έχει ανάγκη. Η Αλεξάνδρεια φαίνεται να τον έχει πιέσει πολύ.

Εκεί, λοιπόν, ο Κωστής δέχεται τα αναρίθμητα ερεθίσματα της μεγαλούπολης, και προσπαθεί να συγκρατήσει τα εξίσου αναρίθμητα πάθη του. Ωστόσο, οι θύμισες από νεαρούς που τον αναστάτωναν δεν μπορούσαν να μην τον επηρεάσουν.

Στην παραμονή του αυτή, ζούμε από «πρώτο χέρι» τη προσπάθειά του να κατευνάσει τα παθη του αλλά και τη συγγραφή κάποιων από τα γνωστότερα ποιήματα του όπως είναι «Η πόλις», καθώς και η ανασφάλεια που τον διακατέχει καθώς τα γράφει:

Μισώ τον κόσμο εδώ ως με μισεί
εδώ που την ζωή μου την μισή

Παράλληλα όμως, προσπαθεί να βρει το εκτόπισμά του σε σχέση με άλλους συγγραφείς ή ποιητές όπως ο Μωρεάς, ο Μπωντλαίρ, ο Τολστόι ή ο Ρεμπώ· μόνο που η σύγκρισή του μαζί τους, τον κάνει να αισθάνεται πολύ μικρός, ιδιαίτερα με τον Ρεμπώ.

Αδυναμία έκφρασης Κακοτεχνία.
Καταδίκη σε τρεις λέξεις.

Αυτή είναι η σημείωση που είχε κάνει ο Ζαν Μωρεάς σε κάποια ποιήματα που του είχε στείλει Κωνσταντίνος Καβάφης. Τα λόγια αυτά τον στιγμάτισαν τόσο που εμφανίζονται πολύ συχνά στις σελίδες και του βιβλίου. Βέβαια, στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι ήταν οι σημειώσεις του Νίκου Μαρδάρα, γραμματέα του Μωρεάς.

Το μυθιστόρημα της Έρσης Σωτηροπούλου μάς παρουσιάζει τη μετάβαση του ήρωά μας, από τον νεαρό Κωστή ως τον εμβληματικό ποιητή μας Κωνσταντίνο Καβάφη. Το ταξίδι του αυτό θα εξελιχθεί σε μια ιδιαίτερη περιπλάνηση που σκιαγραφεί τον ερωτικό πόθο ως κίνητρο δημιουργίας αλλά και τονίζει τη δύσκολη σχέση μεταξύ της δημιουργίας και κοινωνικής ζωής.

Πόσο ασυγκράτητος για ηδονή ήταν τότε. Αδέσποτος στις απολαύσεις αλλά πνευματικά ακόμη αφελής. Πίστευε ότι όλοι θα υποκλίνονταν στο ταλέντο του, ότι τα καλύτερα περιοδικά ακόμη και στη μητρόπολη θα τον δημοσίευαν. Σαν να περίμεναν αυτόν να έλθει από την Κωνσταντινούπολη για να τους ξεστραβώσει.

Τα σεντόνια ήταν ατσαλάκωτα, κολαριστά. Το μαξιλάρι βούλιαξε κάτω από το κεφάλι του. Αυτός είναι ο δικός μου επιτάφιος συλλογίστηκε.

Το Τι μένει από τη νύχτα κλείνει με τον καλύτερο τρόπο. Μας περιγράφει το τι είναι ικανό προκαλέσει ακόμη και μία τρίχα: από το απόλυτο τίποτα, μέχρι το απόλυτο όλα. Μπορεί να είναι ο λόγος της δημιουργίας, ο λόγος του πάθους και της ηδονής. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης φαίνεται να αντιλήφθηκε τη σημαντικότητα και της παραμικρής λεπτομέρειας που φάνηκε οτι τον καθόρισε ως ποιητή.

Απολαυστικό. Συγχαρητήρια και για το καταπληκτικό εξώφυλλο.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Σελίδες:330 | Τιμή: 15,40€