Το μονοπάτι για τα βάθη του βορρά / Ρίτσαρντ Φλάναγκαν

Ένα βιβλίο που ήθελα εδώ και πολύ καιρό να διαβάσω. Γενικά τα βιβλία που έχουν αποσπάσει το βραβείο Booker έχουν κάτι που συνήθως με κερδίζουν, και το Μονοπάτι για τα βάθη του βορρά (Booker 2014) είναι ένα από αυτά· ένα ακόμη βιβλίο που μας μιλάει για τα τραύματα του πολέμου και τα σκληρά αποτελέσματά του.

Το 1943, εν μέσω του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, οι Ιάπωνες κατασκεύαζαν έναν σιδηρόδρομο με σκοπό την ένωση της Ταϊλάνδης με την περιοχή της Βιρμανίας που είχαν κατακτήσει κατά την περίοδο εκείνη. Αυτός ο σιδηρόδρομος όμως έγινε η αφορμή ώστε οι Ιάπωνες και οι αιχμάλωτοι να υποφέρουν από τα τραγικά γεγονότα και την καταδίκη μεγάλου αριθμού εργατών που είχαν συμμετάσχει στην κατασκευή του.

Οι Ιάπωνες είχαν τοποθετήσει περίπου 300.000 άνδρες στην κατασκευή, συμπεριλαμβανομένων 60.000 κρατουμένων από την πλευρά των συμμάχων. Οι υπόλοιποι ήταν ντόπιοι, κάτοικοι της Ταϊλάνδης και της Βιρμανίας. Εκεί έχασαν τη ζωή τους πάνω από 100.000 θύματα από τον άμαχο πληθυσμό και 13.000 στρατιώτες. Ο πατέρας του συγγραφέα ήταν ένας από τους επιζήσαντες αυτής της σκοτεινής στιγμής της ιστορίας και προφανώς ήταν πολύ σημαντική για τον Φλάναγκαν η λογοτεχνική εξιστόρηση των γεγονότων.

Σε αυτό το επεισόδιο της ιστορίας, στο οποίο οι Αυστραλοί, αν και κατέληξαν νικητές, παραδόξως, αποτέλεσαν σημαντικά θύματά του. Ακόμη και μετά την έκβαση των γεγονότων οι νικητές, κατέληξαν οι πραγματικά ηττημένοι της ιστορίας, άνθρωποι φαντάσματα που τους είχαν «στοιχειώσει» ολοκληρωτικά ό,τι έζησαν. Τις τελευταίες δεκαετίες ήρθαν στο φως, στοιχεία εκείνων που πρωταγωνίστησαν σε αυτή την τραγική σκλαβιά. Αυτά συνέλεξε ο συγγραφέας μαζί με πληροφορίες από το οικογενειακό του περιβάλλον και δημιούργησε την ιστορία του βιβλίου.

Κεντρικός ήρωας αυτής είναι ο αυστραλός χειρουργός Ντορίγκο Έβανς, που δίνει τον καθημερινό του αγώνα ώστε να προστατεύσει τους άνδρες του από την πείνα, τη χολέρα, αλλά και από κάτι πολύ χειρότερο, την τυφλή βία και τη φρίκη των ξυλοδαρμών. Στο βιβλίο κυριαρχεί η ωμότητα που δύσκολα ο αναγνώστης θα ξεχάσει, η λάσπη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, η οποία όμως μέσα της μπορεί να κρύβει ακόμη και τα πολυτιμότερα διαμάντια.

Πέρα από την πολύπαθη ζωή του Έβανς στο στρατόπεδο, μαθαίνουμε όμως και για τη ζωή του πριν από αυτό, τη γνωριμία του και τον παράνομο έρωτά του με την Έιμι, τη γυναίκα του θείου του, αλλά και για την Έλλα, την γυναίκα που παντρεύτηκε με την επιστροφή του από τον πόλεμο.

Η ιστορία του βιβλίου δίνει μεγάλη έμφαση στη συναισθηματική πλευρά του Έβανς: επιβιώνει χάρις στην ανάμνηση της Έιμι. Ο Έβανς με την επιστροφή του, διακρίνεται επαγγελματικά αν και είναι αγανακτισμένος από την ηρωική εικόνα που η κοινωνία προσπαθεί να του δημιουργήσει. Πλέον, ξέρει πολύ καλά ότι δεν θα καταφέρει να βιώσει ξανά την ένταση συναισθημάτων που του χάριζε απλόχερα η αγάπη.

Στο σήμερα ο Έβανς, αρκετά μεγάλος σε ηλικία συνειδητοποιεί την ματαιότητα των πάντων, παραμένει μελαγχολικός και μοναχικός μη μπορώντας να ξεπεράσει όσα έζησε κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Το μονοπάτι για τα βάθη του βορρά, αποτέλεσε μια δύσκολη και απαιτητική ανάγνωση που κατάφερα να συνειδητοποιήσω την αξία της, μέρες μετά την ολοκλήρωσή της. Δεν μπορούσα να ξεκολλήσω από τη μνήμη μου τον Έβανς και όλα αυτά με τα οποία είχε έρθει αντιμέτωπος. Αυτό που θα μου μείνει εκτός από την περίεργη αίσθηση του θανάτου που διακατέχεται σε κάθε σελίδα, είναι η φιγούρα του Έβανς που ενώ έδειχνε ολοκληρωτικά δυνατός, έκρυβε μια έντονη φιγούρα μοναξιάς.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα | Τιμή: 17,70€ | Σελίδες: 488