Οι αραχτοί / Michele Serra

Οι αραχτοί είναι οι έφηβοι του σήμερα, η νέα φυλή που αντικρίζει τον κόσμο από τον καναπέ της. Μήπως είμαστε υπερβολικοί με αυτούς τους χαρακτηρισμούς ή αυτή η διαρκής πάλη μεταξύ των γενεών πρέπει να βγάλει οπωσδήποτε νικητές και ηττημένους;

Οι αραχτοί (εκδόσεις Ίκαρος, 2015) του Michele Serra είναι ένα μικρό αλλά ουσιαστικό βιβλίο που ενώ μας έρχεται από τη γείτονα χώρα Ιταλία, μοιάζει ελληνικό… ιταλικό… και ταυτόχρονα παγκόσμιο.

Με αυτό το βιβλίο ο κάθε αναγνώστης θα χαμογελάσει αλλά και θα αναρωτηθεί σε πολλά σημεία του για το οικουμενικό θέμα που απασχολεί κάθε γενιά, αυτό του χάσματος μεταξύ των γενεών και τη διαρκή μάχη τους. Το καλύτερο; Η κάθε γενιά μεγαλώνει και ζει διαφορετικά, οπότε είναι αναπόφευκτη η αυτόματη αλλαγή όλων των συνιστωσών που διαμορφώνουν κάθε φορά τη σύγχρονη ζωή μας.

Στο βιβλίο θα γνωρίσουμε τον πενηντάρη Μπρένο Αλτσχάιμερ αλλά και τον δεκαοχτάχρονο γιο του. Είναι δύσκολο να συμβιώσουν, ακόμη όμως πιο δύσκολο να μην χάσουν οι λέξεις που χρησιμοποιούν τα πραγματικά τους νοήματα.

Σκέφτομαι πόσο εύκολο ήταν να σε αγαπήσω όταν ήσουν μικρός. Πόσο δύσκολο είναι να συνεχίσω είναι να συνεχίσω να το κάνω τώρα που είμαστε ίσοι κι όμοιοι στο ύψος, η φωνή σου μοιάζει με τη δική μου κι επομένως διεκδικεί τους ίδιους τόνους, την ίδια ένταση, ο όγκος του κορμιού μας είναι ο ίδιος.

O Μπρένο προσπαθεί με ένα διακαή πόθο να συνδεθεί με τον γιο του, να μοιραστούν λίγο από τον χρόνο τους, εμπειρίες, μα αυτό που αντιμετωπίζει είναι ένας τοίχος που υψώνεται δημιουργώντας όλο και μεγαλύτερη συναισθηματική απόσταση μεταξύ τους. Η κάθε γενιά γονιών νιώθει ότι αποτελεί τον τελευταίο κρίκο μιας αλυσίδας που έχει σπάσει:

Μια αλυσίδα έχει σπάσει―κι εγώ ο τελευταίος της κρίκος. Δεν χωρά αμφιβολία. Είμαι ο τελευταίος κρίκος.

Αυτό που πετυχαίνει ο Σέρρα όμως είναι ότι δεν προσπαθεί να ασκήσει καμία κριτική στους νέους ή στους μεγαλύτερους, και έτσι ο κάθε αναγνώστης διαβάζει το βιβλίο και προσπαθεί να δικαιολογήσει αυτό που τον εκφράζει περισσότερο.

Οι μεγαλύτεροι βλέπουν στη ζωή των παιδιών τους αντικατοπτρισμένη στη δική τους ζωή, και ό,τι έκαναν αυτοί ξαφνικά μοιάζει ως η μαγική λύση για όλα. Από την άλλη, οι νέοι δεν θέλουν ―τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση― να εισέλθουν σε αυτόν τον κόσμο των ευθυνών, γιατί έχουν άλλα θέματα να λύσουν.

Για μένα όμως στο βιβλίο το βάρος πέφτει σε ένα θέμα που δεν έχει να κάνει κυρίως με τη νέα γενιά, αλλά με τη παλιά. Δεν είναι άλλο από τον φόβο των παλαιότερων να μεγαλώσουν και να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να αφήσουν τη σκυτάλη σε άλλα χέρια· είναι δύσκολο να μεγαλώνεις.

Μοιάζει ταυτόχρονα συγκινητικό και βαθιά μελαγχολικό για έναν γονιό να μην μπορεί να ταυτίσει κανένα μέρος της καθημερινότητάς του με το παιδί του. Κι εδώ καλείται η λογοτεχνία και ο συγγραφέας να ενώσουν αυτό το δύσκολο παζλ, αυτόν τον διαρκή πόλεμο, γεμάτο από προσδοκίες, χαμένες ελπίδες και απροσδόκητα όμορφες εκπλήξεις.

Η φροντίδα του κόσμου είναι μια συνήθεια που κληρονομείς.

Είναι ωραίο να διαβάζεις τέτοια βιβλία, γιατί νιώθεις ότι υπάρχει μια ζωή που τη διεκδικείς καθημερινά, είναι η ζωή της νέας γενιάς που πάντα όμως ―ευτυχώς― θα νικά. ♦

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος σε μετάφραση της Δήμητρας Δότση. Σελίδες: 120 | Τιμή: 12,00€