Moderato Cantabile / Μαργκερίτ Ντιράς

Moderato Cantabile (εκδόσεις Τόπος, 2017), ίσως το καλύτερο βιβλίο της Μαργκερίτ Ντιράς. Δύο άγνωστοι μεταξύ τους ήρωες ξεπροβάλλουν σε αυτό, εγκλωβισμένοι στα προσωπικά τους δράματα, και προσπαθούν να ελέγξουν τις επιθυμίες τους για ζωή.

Μπορείς να το θυμάσαι μια για πάντα, Moderato θα πει μετρημένα, και cantabile θα πει τραγουδιστά, είναι εύκολο.

Μετρημένα, όπως η ζωή της Άννα Ντεμπαρέντ. Η Άννα είναι παντρεμένη με ένα πλούσιο επιχειρηματία για τον οποίο δεν μαθαίνουμε και πολλά· μαζί έχουν ένα μικρό αγόρι. Μητέρα και γιος είναι τα πρόσωπα με τα οποία η Ντιράς θα ζωγραφίσει τον λογοτεχνικό καμβά της.

Μαζί πηγαίνουν στην άλλη άκρη της επαρχιακής πόλης όπου το αγόρι κάνει μαθήματα πιάνο. Στα μαθήματα αυτά η Άννα τον παρακολουθεί με μεγάλη πλήξη. Ούτε το παιδί δεν φαίνεται να λατρεύει αυτό που κάνει, αλλά αυτό δεν επηρεάζει τη μητέρα του και τη δασκάλα του. Κυριαρχεί η υποχρέωση για αυτό.

Η αυστηρή δασκάλα τού κάνει διάφορες ερωτήσεις για τη σονατίνα Moderato Cantabile του Ντιαμπέλι, αλλά το παιδί δεν φαίνεται να ξέρει τι σημαίνει αυτό που μελετά, κι όσο κι αν γυροφέρνουν τη συζήτηση δεν απαντά σωστά… Μπορεί να το κάνει και επίτηδες, αφού δεν φαίνεται να θέλει να παίξει τον ρόλο του καλού μαθητή.

Κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος όμως, ένα ξαφνικό γεγονός θα τους αναγκάσει να το διακόψουν. Κάτω ακριβώς από το σπίτι της δασκάλας, υπάρχει ένα καφέ στο οποίο φαίνεται μόλις να πραγματοποιήθηκε ένα έγκλημα πάθους· ένας άντρας μόλις σκότωσε την ερωμένη του.

Σοκαρισμένη η Άννα από το γεγονός, κι έχοντας την τεράστια περιέργεια να μάθει όλες τις λεπτομέρειες του αποτρόπαιου εγκλήματος θα επισκεφτεί το καφέ μαζί με τον γιο της και εκεί θα γνωρίσει τον Σοβέν, έναν πρώην εργαζόμενο από το εργοστάσιο του συζύγου της. Δύο άνθρωποι από τελείως διαφορετικούς κόσμους θα έρθουν πιο κοντά, με φόντο ένα περίεργο έγκλημα πάθους.

Γιατί ο άντρας αφαίρεσε τη ζωή της ερωμένης του; Τι σκεφτόταν όταν το έκανε; Ήταν αλήθεια ότι η ίδια του το ζήτησε;

Εξερευνώντας τις πιο σκοτεινές σκέψεις ενός δολοφόνου, εξερευνούν μαζί τις πιο μύχιες σκέψεις τους, σε μια γνωριμία που θα εξελιχθεί σε ένα παιχνίδι αναγνώρισης, αποδοχής του άλλου και των πιο κρυφών επιθυμιών τους.

Ταυτόχρονα όμως με όλα αυτά η μελωδία του Moderato Cantabile δεν έχει σταματήσει και η μετρημένη λυρικότητά του απειλείται, αφού η Άννα είναι έτοιμη να αναστατώσει την μέχρι τότε τέλεια προσχεδιασμένη ζωή της.

Η σχέση της με το παιδί της όμως είναι πολύ πολύ ιδιαίτερη. Ακόμη και όταν γίνεται πολύ αυστηρή μαζί του, θέλοντας να του επιβληθεί, τον κοιτάζει και το μόνο που έχει να του πει είναι πως τον αγαπάει πολύ. Δεν ακούμε τίποτα για τον άντρα της που μας δείχνει πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι, αλλά και ότι ο γιος της είναι ο μοναδικός λόγος που την κρατάει στη ζωή. Υπάρχουν στιγμές που η δασκάλα του μικρού προσπαθεί να επιβληθεί ακόμη και στην Άννα.

Θα γίνουν πολλές συναντήσεις με τον Σοβέν στο καφέ και κάθε μια από αυτές στη σκιά του γιου της που περιμένει να επιστρέψουν σπίτι για το δείπνο. Κυριαρχεί η αδιαμφισβήτητη ανάγκη της Άννας να αφεθεί ακόμη και μπροστά στους θαμώνες του καφέ, ενώ, ταυτόχρονα η κλειστή κοινωνία της εποχής τους φέρνει στο επίκεντρο των συζητήσεων…

Διαβάζοντας αυτό το εξαιρετικό μικρό μυθιστόρημα της Μαργκερίτ Ντιράς δεν θα μπορούσε να μην μου έρθει στο μυαλό η μεγάλη φιγούρα της Μαντάμ Μποβαρί που έχει στιγματίσει τη λογοτεχνία με την βαθιά γυναικεία της φύση, ζωγραφισμένη όμως αυτή τη φορά σε έναν άλλο καμβά, πιο μικρό, πιο εσωτερικό από αυτόν του Φλομπέρ.

Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί, κυρίως για τα ανείπωτα λόγια, για τα βλέμματα που δεν είδαμε αλλά φανταστήκαμε και νιώσαμε. Για τους δύο κόσμους που ήταν προδιαγεγραμμένο να μην μπορέσουν να σμίξουν. Εξαιρετικό. ♦

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος σε μετάφραση του Άρη Μαραγκόπουλου. Τιμή: 11,00€ | Σελίδες: 112

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις